Akllay | to choose |
Allay | to harvest |
Allchay | to fix |
Allpa | Earth, land |
Allpuy | divide up, distribute |
Allqu | dog |
Allway | to howl |
Altumisayuq | Quechua priest |
Añañáw | How delicious! |
Anqas | blue |
Anta Situwa Killa | July |
Antamanta | De Anta |
Anti | Andean Area |
Antichay p’unchay / Antichay p’unchaw | Tuesday |
Apamuy | to bring |
Apay | to bring |
Apichu | sweet potato |
Aqha | Corn Chicha |
Arequipamanta | De Arequipa |
Arrus | rice |
Astawan | Más |
Away | to weave |
Aya Marq’ay Killa / Ayamarka Killa | November |
Ayacuchomanta | De Ayacucho |
Ayavirimanta | De Ayaviri |
Aymara simi | Aymara language |
Aymuray Killa | May |
Ayriwa Killa / Ayriwa Killa | April |
Capi | kid, young goat |
Ch’aska | Star |
Ch’askachay p’unchay / Ch’askachay p’unchaw | Friday |
Ch’ump | brown |
Ch’uño | dried potato |
Chakra | Chakra, field |
Challwa | fish |
Chaskiy | to receive |
Chawpi p’unchay | Noon |
Chayay | to arrive |
Chayay | Llegar |
Chayllata | Eso nomás |
Chaymanta | after |
Chimpa | In front |
Chinkay | Perder |
Chiri | Frío |
Chisi tuta | Anoche |
Chiwchi | small chicken |
Chucllo | corn cob/fresh corn |
Churay | to put |
Cilay | Celar |
Espinarmanta | De espinar |
Faena | collective work |
Faina | communal work |
Graumanta | De Grau |
Hampikamayuqmi | Doctor |
Hamuy | to come |
Hamuy/Hamuk killa | Next month |
Hamuy/Hamuk wata | Next year |
Hanpiy | to cure / to heal |
Hatun | Grande |
Hatun Poqoy Killa | February |
Hatun Yachaywasi | University |
Haykallapaq | Para qué nomás |
Hoqariy | to get up |
Horqoy | to take out |
Huanucomanta | De Huánuco |
Huk’ucha | Mouse, rat |
Hukchatawan | Una más |
Huñunakuy | to meet |
Hurquy | to take out |
Ichhu | Grass |
Illapa | Lightening |
Illapachay p’unchay / Illapachay p’unchaw | Thursday |
Imallapaq | Para qué nomás |
Inglis simi | English Language |
Inti | sun |
Inti Raymi Killa | June |
Intichay p’unchay / Intichay p’unchaw | Sunday |
Iray | to harvest |
Iray | Trillar el trigo |
Irqi | boy, girl |
K’uychi | Rainbow |
K’uychichay p’unchay / K’uychichay p’unchaw | Saturday |
Kamay Raymi Killa / Qhulla/Qulla Puquy Killa | January |
Kanka | grilled |
Kay wata | This year |
Killa | Moon |
Killa | month |
Killachay p’unchay / Killachay p’unchaw | Monday |
Kinuwa | Quinoa |
Kisu | Cheese |
Kuchi | pig |
Kulli | purple |
Kunan | Today |
Kunan | Ahora |
Kunan p’unchay / Kunan p’unchaw | today |
Kusa | Excellent |
Kutay | Moler |
Kuti | time |
Kutimuy | to return |
Kutimuy | to return |
Kutipay | to respond |
Kutirimuy | Regresa |
Kutiy | to return |
Kutiy | to return |
Lawa | Soup |
Lawa | heavy soup |
Limamanta | From Lima |
Lisa | Descarado, atrevido |
Lisas | an Andean tuber |
Llaki | Tristeza |
Llamk’ay | to work |
Llamkapakuy | to work |
Llaqta | town, community |
Malliy | to try |
Mama | mother |
Mana | No |
Manka | pot |
Maqcchiy | to wash |
Maqt’a | Young person |
Maqt’a | Muchacho |
Masa | a pair of plowing bulls |
Maskhay | to look for / to search |
Mayichiy | to invite |
Maypi | Dónde |
Mayu | river |
Michi | cat |
Michiy | to graze |
Michiy | to herd |
Mikhuy | to eat |
Minchha p’unchay | The day after tomorrow |
Minchha p’unchay / Minsha p’unchaw | The day after tomorrow |
Misk’i | Rico, dulce |
Muchhay | to shuck |
Mulli | Árbol de molle |
Munay | to want / to desire |
Muyu | Vuelta |
Ñaña | sister (sister of a woman) |
Ñañáy | My sister (of a woman) |
Napaykuy | to greet |
Ñawi | eye |
Ñawinchay | to read |
Niñacháy | Mi niña |
Niy | to say (opinion) |
I | I |
Ñuqanchis | We (inclusive) |
Ñuqayku | We (exclusive) |
P’acha | clothing |
P’acha | clothing |
P’asña | Muchacha |
P’unchay / P’unchaw | day |
Pallay | to harvest |
Paltay | avocado |
Pampa | flat surface |
Pampa | plain |
Pana | sister (sister of a man) |
Papa | Papa |
Paqarin | Tomorrow |
Paqarin p’unchay / Paqarin p’unchaw | Tomorrow |
Paqarinkama | Until tomorrow |
Parlay | to speak |
Parwa | Flor de maíz |
Paskay | to tie |
Paucartambumanta | De Paucartambo |
Pawqar Waray Killa | March |
She/he | She/He/It |
Paykuna | They |
Phaway | to leave |
Phukuy | to blow |
Pichay | to sweep |
Pisipay | to get tired |
Puka | red |
Pukllachiy | To make play |
Pukllay | to play |
Punchu | Poncho |
Punku | Puerta |
Puñuy | to sleep |
Puriy | to walk |
Q’illu | yellow |
Q’ipi | load |
Q’umir | green |
You | You |
Qankuna | You (plural) |
Qapariy | to yell |
Qaray | to feed |
Qarpay | to water |
Qarquy | Botar |
Qatiy | to spur animals |
Qayna p’unchay / Qayna p’unchaw | Yesterday |
Qayna p’unchaykuna | Past days |
Qayna wata | Last year |
Qayninpa | The day before yesterday |
Qayninpakuna | The days before yesterday |
Qelqay | to write |
Qhapaq Raymi Killa | December |
Qhapaq Situwa Killa | August |
Qhatu | store |
Qhatuy | to sell |
Qhawariy | Mira |
Qhaway | to watch / to look |
Qhellichay | to get dirty |
Qichuy | Quitar |
Qonqay | to forget |
Qosa | husband |
Qowi | guinea pig |
Qoy | to give |
Qoya Raymi Killa / Quya Raymi Killa | October |
Qoyllur | Star |
Qulla | Inmadura |
Quwi | guinea pig |
Quyllurchay p’unchay / Quyllurchay p’unchaw | Wednesday |
Rakiy | to distribute |
Rantiy | to buy |
Reqsiy | to know |
Rikuy | to see |
Rimay | to speak |
Riqch’ariy | to wake up |
Riy | to go |
Runa | person |
Runasimi | Language of the people |
Runasimi | Quechua Language |
Ruru | Fruto |
Ruway | to do |
Sach’a | tree |
Samay | to rest |
Sapa | each/every |
Sapa killa | each month/every month |
Sapa kuti | each time/every time |
Sapa p’unchaw | each day/everyday |
Saqey | to leave |
Sara | corn |
Saruy | to walk on / to step on |
Sayariy | to stand |
Sayk’uy | to get tired |
Simi | Language |
Sinchi | Mucho |
Sipas | young woman |
Sisa | Flor |
Suksa/Sukha | Afternoon |
Sumaq | Hermoso |
Sunqu | Corazón |
Suti | name |
Sutiyki | Tu nombre |
Suway | Robar |
Suyay | to wait |
T’anta | Bread |
T’aqsay | to wash |
T’ika | flower |
T’impu | Meat soup |
T’ipiy | to shuck |
T’uqu | hole |
Tacnamanta | De Tacna |
Takiy | to sing |
Tapara | book |
Tapuy | to ask |
Tariy | to find |
Tarpuy | to sow |
Tayta | father |
Thiqtichiy | to fry |
Tiya | Aunt |
Tiyay | to live / reside |
Trigu phata | puffed wheat |
Tukay | Tocar un instrumento musical |
Tullu | Hueso |
Tumpa | Un poco |
Tupay | to meet |
Tura | Brother (brother of a woman) |
Turáy | My brother (of a woman) |
Tusupakuy | Bailar en una fiesta |
Tusuy | to dance |
Tuta | Night |
Ukuku | Bear |
Unu Raymi Killa | September |
Uqi | gray |
Uqyay | to drink |
Uraypi | Abajo |
Uyakuy, kasukuy | to obey |
Uyariy | to listen |
Uyway | to raise |
Uyway | Cuidar |
Wachakuy | Parir |
Waka | Cow |
Wallpa | chicken |
Wañuy | Morir |
Waqachiy | Hacer llorar |
Waqay | to cry |
Waqyay | to call |
Warma | boy, girl |
Warmi | woman |
Wasi | House |
Wata | year |
Watay | to tie |
Wawqi | brother (brother of a man) |
Wawqíy | My brother (of a man) |
Wayk’uy | to cook/to prepare |
Wayna | young |
Waynu | Huayno music |
Wayra | Viento |
Wayrawasi | radio station |
Wayta | flower |
Willakuy | News |
Willay | to inform |
Wiñay | to grow |
Yachachiq | instructor |
Yachachiy | to teach / to instruct |
Yachachiy | To teach |
Yachaqkuna o yachakuqkuna | students |
Yachay | To know / to learn |
Yana | black |
Yanapay | to help |
Yapuy | to plow |
Yupay | to count |
Yupay | to count |
Yuraq | white |
Yuyariy | to remember |
Allway | to howl |
Waqay | to cry |
Qaray | to feed |
Ichhu | Grass |
Ukuku | Bear |
Huk’ucha | Mouse, rat |
T’uqu | hole |
Allchay | to fix |
Chimpa | In front |
Llamkapakuy | to work |
Masa | a pair of plowing bulls |
Qhatu | store |
Lawa | heavy soup |
Kanka | grilled |
Challwa | Fish |
Thiqtichiy | to fry |
Ch’uñu | dehydrated potato |
Tiya | Aunt |
Pampa | plain |
Allpuy | divide up, distribute |
Kutiy | to return |
Añañáw | How delicious! |
Misk’i | delicious |
Q’ipi | load |
Faina | communal work |
Aqha | chicha (fermented corn drink) |
Iray | to harvest |
Kinuwa | Quinoa |
Trigu phata | puffed wheat |
Arrus | rice |
T’impu | Meat soup |
Mayichiy | to invite |
Lisa | Descarado, atrevido |
P’asña | Muchacha |
Maypi | Dónde |
Tupay | Encontrarse |
Uraypi | Abajo |
Niñacháy | Mi niña |
Maqt’a | Muchacho |
Suway | Robar |
Chayay | Llegar |
Kutay | Moler |
Chayllata | Eso nomás |
Punku | Puerta |
Sunqu | Corazón |
Parwa | Flor de maíz |
Iray | Trillar el trigo |
Muyu | Vuelta |
Hukchatawan | Una más |
Challwa | Pez |
Mana | No |
Tariy | Encontrar |
Astawan | Más |
Sutiyki | Tu nombre |
Kutirimuy | Regresa |
Killa | Moon |
Qhawariy | Mira |
Tumpa | Un poco |
Mulli | Árbol de molle |
Misk’i | Rico, dulce |
Ruru | Fruto |
Sumaq | Hermoso |
Sach’a | Árbol |
Wayra | Viento |
Chiri | Frío |
Sinchi | Mucho |
Punchu | Poncho |
Qarquy | Botar |
Cilay | Celar |
Qulla | Inmadura |
Kunan | Ahora |
Sisa | Flor |
Wachakuy | Parir |
Tullu | Hueso |
Imallapaq | Para qué nomás |
Haykallapaq | Para qué nomás |
Waqay | to cry |
Llaki | Tristeza |
Hatun | Grande |
Uyway | Cuidar |
Qichuy | Quitar |
Wañuy | Morir |
Chinkay | Perder |
Waqachiy | Hacer llorar |
Tukay | Tocar un instrumento musical |
Chisi tuta | Anoche |
Tusupakuy | Bailar en una fiesta |